HİYEROGLİF-HİERATİK-DEMOTİK

Hieratic: Papaz Sınıfı. Eski Mısır’da kullanılan ve hiyerogliften türeyen bir yazı türüdür.

Demotik: Halk. Hiyeroglifin el yazısı şeklinde olanına denilmektedir.

3000 yıllık  uzun bir tarihin başından sonuna Eski mısırlılar dini ve dünyevi yazılarının yazmak için 3 çeşit yazı kullanmışlardır: 

1.     HİYEROGLİF:

Hiyeroglif diğer 2 yazının temelidir. Mısır’a gelen Yunanlılar bu ismi buldular. Tapınak duvarlarında ve genel yapıtlarda başlıca bu yazı kullanılıyordu. Anlamı ise “Kutsal Yazıt” , Yunanca “Hieros(Kutsal)+Glypho(Yazıt)” demektir. Hiyeroglif MS’ya kadar tarihöncesinden sonra kullanıldı. Fikirlerini ve düşüncelerini açık ve görülebilir bir şekilde resimlerle yazarak belirtiyorlardı. Philae Adası’ndaki İsis Tapınağı’nın duvarlarında en son hiyeroglif yazılar yazıldı.

Tapınaklar ve mezarların duvarlarındaki anıtsal kitabelerde kullanılmıştır. Fakat tabutlarda bulunan başka papirüsün üzerine de yazılmıştır. Sık sık işaretlerler çeşitli renklerle boyanırdı. Yazının kalitesi, yüksek derecede ayrıntılı işaretlerden değişmektedir.

“hiyeroglif_1s” imajı, boyanmış işaretlerle olan bir yazıttır. “hiyeroglif_4s” imajı daha detaylı şekilde belirtilmiş bir yazıdır. Saqqara’daki özel bir mezarın içinde bulunmuştur. “hiyeroglif_2s” imajı siyah boyalı hiyerogliflerdir ve detaylı değillerdir.

Papirüs ve şeritleri üzerine çizilmiştir. Sık sık basit şekilde belirtilmiştir. Fakat hala onlar kişisel işaretler olarak tanımlanırlar. Hiyeroglifsel yazının özel el yazısı formu Ölünün Kitabı için kullandılar.

“hiyeroglif_3s” imajı, ölünün Kitabı için kullanılan özel el yazmalı hiyeroglif yazısının papirüs üzerindeki örneğidir. Bu örnekte gösterilen özel el yazmalı hiyeroglifin seçimi, üretimin maliyetini hareketlendirmiştir. Bu resimdeki elinde ibadet için kullanılan, çalgı olan kadın yüksek kalitede boyanmıştır. İlk görünüşte de rahatlıkla görülebilmektedir.

Aynı zamanda bazı işaretler kırmızıya boyanmıştır. Diğerleri ise siyaha boyalıdır.

2.     HİERATİK:

             Hieratik yazı, hiyeroglif gibi eskidir. Fakat çok el yazısı kullanılmıştır bu yazı türünde. Kamış fırçayla papirüsün bir sayfasına hızlı bir el çiziminin sonucudur. Yazılırken, yazıcı çeşitli detayları sıklıkla dahil etmiştir ve üzerinden farklı bir betimleme yapmıştır. “di.gif” imajı, örnek olarak bir silahı temsil ediyordu. Çeşitli küçük işaretler ir seferde yazılırlar ve birlikte silinirler. Fakat buna rağmen hieratik yazı hiyerogliflerin içine kopyası çıkarılabilen bir yazıdır.

            Hieratik başlıca papirüste veya keten kumaşının üzerinde, dini ve dünyevi eserlerde kullanılıyordu.    

         Yunan-Roma Çağı’ndaki bir tapınak duvarındaki bir kitabede hieratik yazıya bir örnek vardır.

         Hieratik , Yunanlılar tarafından söyleniyordu. Çünkü onlar Mısır’a gelirken bu yazı hemen hemen neredeyse Mısırlı papazlar tarafından kullanılıyordu. Yunanca “hieratikos” = “Papaz Gibi” demektir.

         Demotikten önce yönetimle ilgili özel yazılarda kullanılıyordu.  

3.     DEMOTİK:

           Demotik yazı, 25.-26. Hanedanlık zamanında kullanılmaya başlandı. Kısmen, hieratikten başka bir evrimdi. Hieratike benzer  ama demotik bir el yazısıydı ve çok okunaksız oluyordu. Bir grup hiyeroglifleri temsil eden papaz sınıfına ait işaretler, farklı sınıflarda değerlendirirler. Bunlar tamamen yeni işaretler veriyordu. Yavaş el yazısı ile hiyeroglif metin arasındaki bağlantı demotik ile bitti. Hieratik yazılar çevrilmeden önce hiyeroglife kopyalanıyordu. Ama demotikte bu yoktur.

           Demotik genelde yönetin ve özel yazılarda kullanılıyordu. Fakat hikayelerde ve kitabelerde oldukça anlaşılmazdır. Demotik  Yunanca’dan geliyor: “Demotikos =Popular”.